Yas dönemindeki kalp kırıklığı kalp yetmezliğinden ölüme sebep olabilir

 

 

Bir aile üyesini kaybetmenin oluşturduğu anksiyete, kişinin kalp yetmezliğinden ölüm riskini artırmakta. Çalışmalara göre kalp yetmezliği olan ve yas tutan hastalarda ölüm riski oranları %30'ları bulmakta. Birden çok aile üyesini kaybetmek, oranı biraz daha artırmakta. En büyük risk kayıptan sonraki ilk bir hafta içinde gerçekleşmekte ama 5 yıl sonraya dek uzayabilmekte.

Kalp yetmezliği çok zor bir durum olup, çoğu kanser tipiyle karşılaştırıldığında, kötü bir prognoza sahip. Erken ölüm riskinin, stresle tetiklenen  kardiyomiyopatiyle ilgili olabileceği düşünülmekte. Takotsubo sendromu olarak adlandırılan bu hastalıkta hipotalama-hipofiz-böbrek üstü bezi döngüsünün aktivasyonu, renin-anjiyotensin-aldosteron sistemi, sempatik sinir sistemi aktivasyonları söz konusu. Kronik stres uzun vadeli risklere yol açıp, sağlıksız hayat tarzı ve hastalığın tedavi düzeninin bozulmasına yol açmakta. 

Depresyon ve sosyal yalnızlaşma gibi psikososyal risk etmenleri kalp yetmezliğini artırabiliyor 2013 yılında yapılan bir çalışmaya göre 66.000 eşini kaybeden erkekte, evlilere göre %38 daha fazla ölüm oranı saptanmış. İsveç'te 2000-2018 yılları arasında 490.527 hastanın katıldığı yeni bir çalışmada kalp yetmezliğinden ölüm riski, çocuk kaybı sonrası %10; partner ya da eş kaybı ile %20; kardeş kaybı ile yüzde 13; torun kaybı ile %5 olarak gözlenmiş ebeveyn kaybı ile artış gözlenmemiş. Olasılıkla ebeveynlerinin ileri düzeydeki yaşları ve hastalıklarının sürekliliği sebebiyle yükselme olmadığı düşünülmekte. Yas ile kalp damar hastalığından ölüm ve diğer doğal sebeplerle ölüm arasında bağlantı aynı zamanda doğal olmayan (intihar gibi) ölümlerle de ilişkili bulunmuş. Cinsiyet ve doğduğu ülkenin etkisinin olmadığı belirlenmiş.

 

Gelecekte yapılacak çalışmalarda daha düşük stres etkenlerinin kalp yetmezliğine etkisinin değerlendirilmesi hedeflenmekte. Yazarlar genetik etmenler, sosyo ekonomik durum, hayat tarzı, sağlıkla ilgili diğer etmenlerin de hesaba katılması gerektiğini belirtiyor.

 

Kaynak:

The Heartache of Bereavement Can Be Fatal in Heart Failure - Medscape - Jul 12, 2022.
Hua Chen, Dang Wei,Imre Janszky,Ulf Dahlström,Mikael Rostila , and  Krisztina D. László .Bereavement and Prognosis in Heart Failure: A Swedish Cohort Study
J Am Coll Cardiol HF. 2022 Oct, 10 (10) 753–764