Sağlıklı Bağırsaklar Sağlıklı Beyin

     

Vücudumuzda başta bağırsaklarımız olmak üzere pek çok bölgede toplam sayıları trilyonları bulan mikroorganizma mevcuttur. Bunlara mikrobiyata adı verilir, bunların genetik materyaline mikrobiyom denir. Bağırsak mikrobiyatası biz anne karnındayken gelişip emzirilme dönemimiz ve sonrası beslenme alışkanlıklarımız, çevreyle temasımız ile farklılaşır. Bağırsaklarımızın sağlığı tüm vücudumuz için önemli olup, enflamasyonun giderilmesinden beyinsel işlemlerimize dek önemli görevleri vardır. Enflamasyon vücudun herhangi bir zararlı etkene (enfeksiyon ve yaralanma gibi) karşı oluşturduğu koruyucu cevaptır. Akyuvarlarımız vücudumuzun korunmasında bu rolü üstlenir. Enflamasyon durumunda ağrı, şişme, iltihap, kaşıntı gibi belirtiler oluşmaktadır. Toksinler, antibiyotikler, mide ilaçları gibi pek çok ilaç ve kimyasal madde, alkol, işlenmiş gıdalar, yanlış beslenme, uykusuzluk, uzamış stres bağırsaklardaki faydalı bakterilerimizi olumsuz etkiler. 

 

Wastyk ve arkadaşlarının çalışması barsak bakterilerimizin etkileri hakkında önemli bilgiler vermekte. İki kollu bir çalışmada 17 hafta boyunca araştırmacılar bir gruba günde 21,5- 45 gram lifli gıda; diğer gruba da kombuça, kefir, yoğurt gibi fermente besinler vermişler. Lifli gıda alan grupta bağışıklık durumu, mikrobiyata çeşitliliği gözlenmemiş iken; fermente besin alan grupta ise interlokin-6 (bir enflamasyon maddesi) azalıp, mikrobiyom çeşitliliğinin arttığı gözlenmiş. Fermente besinler fiziksel ve beyinsel performansımız, kanser ve kronik hastalıklarla mücadele ve enfeksiyon hastalıklarını yenmekte gelecek vaat etmekte.

Probiyotikler vücudumuzun dengeli biçimde çalışmasına yardımcı olan bakteri ve mayalardır. Zararlı bakterilerin olumsuz etkilerinin yok edilmesinde büyük rol oynarlar. Laktobasiler ve bifidobakteriyum gibi probiyotik özellikli bakteriler yoğurt ve peynirde de bulunmaktadır. Fermente gıdalarla alınan bu yararlı bakteriler beyin sağlığımız için de çok önemlidir. Hayvan çalışmalarında depresyon ve anksiyete belirtilerini azaltmada yardımcı bulunmuştur. İnsanlarla yapılan 8 çalışmada zayıf çalışma desenleri sebepli yeterli sonuçlar elde edilmese de bu konuda daha daha geniş ölçekli çalışmalara ihtiyaç bulunmaktadır.

Kaynaklar:

Can Fermented Foods Boost Mental Health?Drew Ramsey,Medscape Psychiatry, 22Mart 2022.

Medscape Psychiatry Will I Really Feel Better if I Eat Fermented Foods? Samantha Dawson,31 Ocak,2022 Medscape Psychiatry,
Wastyk ve ark. Gut-microbiota-targeted diets modulate human immüne status. Open archive, 12.07.2021.